Huis waar een Nederlandse uitwisselingsstudent terechtkwam. Goedgekeurd door uitwisselingsorganisatie ISE

Geschreven door Merel Revet – Wonen en naar school gaan in Amerika is een droom voor veel jongeren. Regelmatig verandert die droom in een nachtmerrie. Eerder dit jaar werd een vertegenwoordiger van een Amerikaanse uitwisselingsorganisatie opgepakt voor het misbruiken van meerdere Europese studenten. Niet alleen seksueel misbruik, maar ook verwaarlozing en gebruikt worden als schoonmaker zijn aan de orde van de dag. Danielle Grijalva, oprichter van een organisatie die opkomt voor uitwisselingsstudenten in ongewenste situaties, noemt het mensenhandel, maar dan legaal.

23,550 jongeren van over de hele wereld kozen in 2019 voor een Amerikaans avontuur. Zij zetten de stap om daadwerkelijk een semester of schooljaar bij een gastgezin te wonen. Deze jongeren zijn tussen de 15 en 18 jaar oud en hun ouders betalen tussen de €10.000 en €20.000 voor dit avontuur, afhankelijk van de organisatie en het programma. Met zorg kiezen zij een organisatie in hun thuisland, tekenen een overeenkomst en betalen veel geld. De ‘thuisorganisatie’ betaalt hun Amerikaanse partner en vanaf dat moment hebben de Amerikanen zeggenschap over de student. Zij screenen een gastgezin, plaatsen de student in een gezin én hebben de verantwoordelijkheid voor het uitwisselingsprogramma. De jongeren komen terecht in gastgezinnen die er vrijwillig voor kiezen om een uitwisselingsstudent in huis te nemen. Lokale vertegenwoordigers die de gezinnen werven, screenen en goedkeuren, krijgen vaak betaald voor iedere student die ze in een gezin plaatsen. Bij sommige organisaties loopt dit op tot $1000 per student. Alleen AFS werkt met lokale coördinatoren die zonder financiële vergoeding gezinnen screenen en studenten begeleiden. Gastgezinnen daarentegen zijn wettelijk verplicht om dit gratis te doen en de student te voorzien van drie maaltijden per dag.
Ongeveer 20% van alle Nederlandse studenten wisselt van gastgezin of vertrekt eerder naar huis. Wereldwijd ligt dit percentage op 32%. Wisselen van gastgezin gebeurt soms omdat persoonlijkheden niet matchen, maar ook seksueel misbruik en verwaarlozing komen regelmatig voor.
In februari 2020 werd een Amerikaanse medewerker van een uitwisselingsorganisatie veroordeeld voor het misbruiken van drie minderjarige uitwisselingsstudenten uit Europa. De man selecteerde gastgezinnen voor de organisatie in zijn woonomgeving in Iowa. Het merendeel van de studenten komt goed terecht, maar wanneer een student onder toezicht komt van een coördinator met de focus op geld verdienen, kan hij in onwenselijke situaties terecht komen.

Overzicht van de Nederlandse uitwisselingsorganisaties en hun Amerikaanse partners

Uitwisselingsorganisaties in Nederland

Overal ter wereld zitten uitwisselingsorganisaties, die het mogelijk maken voor jongeren om een jaar naar het buitenland te gaan.
In Nederland zijn er zes uitwisselingsorganisaties actief en ook de Rotary heeft een uitwisselingsprogramma. Gezamenlijk sturen zij ongeveer 370 Nederlandse jongeren per jaar naar Amerika voor een high school year. De organisaties laten de student een overeenkomst tekenen, ontvangen tussen de €10,000 en €20,000 per uitwisselingsstudent en bereiden de scholier voor op het vertrek, maar zodra de scholier in het vliegtuig zit, ligt de verantwoordelijkheid bij de Amerikanen. De lokale organisatie, vaak een partner, screent de gastgezinnen, plaatst de student en staat financieel garant voor het visum. Wanneer een uitwisselingsstudent zich niet aan de regels houdt of de wet overtreedt, kan de organisatie het visum terugtrekken en dan moet de uitwisselingsstudent het land verlaten.
Dit is voor studenten een reden om tijdens hun verblijf in Amerika voorzichtig te zijn met de organisaties: wanneer zij iets doen waar de organisatie het niet mee eens is, kunnen ze naar huis worden gestuurd.
De Amerikanen zijn tijdens het semester verantwoordelijk voor de uitwisselingsstudent en bij problemen moet de student contact opnemen met een van de Amerikaanse coördinatoren.  Er zijn organisaties die duidelijk benoemen met wie zij samenwerken in Amerika, maar er zijn ook organisaties waar de partnerorganisatie pas bekend gemaakt wordt als de overeenkomst getekend is.

 

Alina, de Duitse uitwisselingsstudent van Phyllis en haar gezin in 2012

Waarom een student in huis nemen?

De Amerikaanse Phyllis, uit Georgia, koos in 2010 voor een uitwisselingsstudent met de organisatie AYUSA (partner van de Nederandse organisatie Travel Active), omdat ze dacht dat het een goede ervaring zou zijn. ”Mijn man en ik dachten dat het goed zou zijn voor onze kinderen om met andere culturen in contact te komen.” De eerste ervaring met een uitwisselingsstudent (uit Nederland) was zo fijn, dat ze in 2012 opnieuw iemand in huis namen, maar wel met een andere organisatie (AIFS), omdat ze totaal niet tevreden waren over de AYUSA vertegenwoordiger. ”De coördinator kwam altijd te laat op afspraken en beloofde de studenten van alles, maar in de praktijk deed ze niks.” De band met haar studenten daarentegen was heel goed.  ”De studenten werden onderdeel van het gezin en noemden ons papa en mama.” Door de fijne ervaringen met de studenten zelf kozen ze opnieuw voor een student met AYUSA, omdat ze AIFS nog slechter vonden. ”Die coördinator kwam nooit opdagen en heeft nooit gevraagd hoe het met onze student ging.” Helaas ontbrak de klik met hun derde uitwisselingsstudent en kijken ze negatief terug op de tijd dat zij bij hen verbleef.
Sarah Wood (ISE gastmoeder, partner van Nederlandse organisatie Into) verbleef tijdens haar studie twee keer in het buitenland. Uit eigen ervaring weet ze hoeveel invloed een uitwisseling heeft en daarom wil ze iets terug doen. ”Ik wil dat mijn eigen kinderen op deze manier iets leren over andere culturen en de uitwisselingsstudent onderdeel laten zijn van onze gemeenschap.”
Kay Bass (Aspect, partner van STS Education) uit Texas ontving haar eerste uitwisselingsstudent in 1999. ”Op dat moment was ik net met pensioen, na jaren als docent gewerkt te hebben. Een collega vertelde over uitwisselingsstudenten en na lang twijfelen heb ik toch besloten om één student in huis te nemen. Dat bleek een super leuke ervaring en sindsdien heb ik om het jaar twee meiden in huis.” Kay vindt het leuk om te leren over andere culturen en geniet ervan de studenten veel van Texas te laten zien.

American Dream wordt nachtmerrie

In 2013-2014 deed ik zelf een high school year in Amerika, met de organisatie Into. Een droom die werkelijkheid werd, maar al snel veranderde in een nachtmerrie. In mijn eerste gastgezin woonde ik met een psychisch gestoorde gastmoeder, die altijd schreeuwde. Bovendien was het huis extreem smerig en voelde ik mij daar totaal niet op mijn gemak. Gezin nummer twee woonde in de middle of nowhere en was bijna nooit thuis. Pas bij mijn derde gezin kon ik ontspannen. Inmiddels zijn we zeven jaar verder en zoek ik uit of mijn ervaring een incident is of dat dit probleem regelmatig voorkomt.

Klik hier voor de video waarin ik uitgebreid vertel over mijn high school year in Amerika. 

 

”Zelfs in de badkamer hingen bewakingscamera’s”

Dromen van een leven in Amerika deed ook de Italiaanse Paolo, voordat hij in 2015, op 17-jarige leeftijd naar Amerika vertrok. ”Ik werd geplaatst bij een gezin in Florida, samen met een student uit China.” Het tweetal kwam in huis bij een jong stel, in een appartement van 55m2. De slaapkamer die hij met de Chinese student deelde, had niet eens ruimte voor een kledingkast. ”Het stel was ontzettend arm en zij konden niks voor ons betalen. Dagelijks moesten we zelf buiten de deur eten omdat er niet voor ons gekookt werd.” Achteraf weet Paolo zeker dat zijn gastouders veroordeelde criminelen te zijn. ”Ik heb van allebei de gastouders mug shots gevonden, dus de criminele background check die beloofd wordt, stelt niks voor.”
Na drie weken bij het gezin gewoond te hebben wil Paolo verhuizen. Een klasgenoot biedt aan dat hij bij haar kan komen wonen en pas op het moment van verhuizen, komt hij meer te weten over het gezin. ”Ook de organisatie (ISE, partner van Into) kwam op dat moment voor het eerst bij dit gezin thuis en zij wisten net zo weinig als ik. Officieel had een vertegenwoordiger van ISE het gezin moeten interviewen, background checks laten doen en op huisbezoek moeten gaan. Dat is hier absoluut niet gebeurd.” Het tweede gezin bestaat uit een vader, moeder en acht kinderen. Opnieuw voelde Paolo zich niet op zijn gemak, maar aangeven dat hij zich niet prettig voelde, deed hij niet. ”Ik wilde niet overkomen als een verwende student die nergens tevreden mee is, dus nam ik de situatie voor lief.” Ondertussen ontvingen zijn ouders in Italië verontrustende berichten van het gastgezin. De familie had in iedere kamer van het huis camera’s hangen en via die beelden hielden ze de uitwisselingsstudent de hele dag in de gaten, ook in de badkamer of wanneer hij alleen in bed lag tijdens intieme momenten met zichzelf. Volgens het streng gelovige gastgezin deed hij daar ongepaste dingen en via Facebook brachten ze de ouders van Paolo op de hoogte van de situatie. ”Toen mijn ouders mij dit vertelden, schaamde ik me dood. Het is illegaal om dit soort intieme beelden van mij te maken en toch deden zij het. Ik heb tientallen keren naar mijn organisatie in Italië gebeld, maar ze hebben mij nooit ergens bij geholpen.” Het gezin heeft niet alleen camera’s in het hele huis, maar leeft ook onder de armoede grens. ”Ze konden het financieel niet aan om een extra mond te voeden en uiteindelijk zijn ook een aantal van de eigen kinderen ter adoptie afgestaan omdat ze zo arm waren.”

Huis vol hondenpoep

Gastgezin nummer drie bestaat uit een alleenwonende bejaarde vrouw, in een vervallen stacaravan. ”De oude dame had een vriend, waardoor ik in de weekenden bij mijn lokale vertegenwoordiger moest verblijven. Ook zij woonde in een stacaravan en die lag vol met hondenpoep. Ik wist niet wat ik moest doen, was heel erg bang en mijn ouders wilden dat ik terug zou komen naar Italië. Ik besloot in Amerika te blijven en deed er alles aan om zelf een gastgezin te vinden. Helaas wilde niemand op school mij helpen en had ik een slechte naam gekregen. Omdat ik al twee keer verhuisd was, dachten mensen dat het aan mij lag, maar dat was echt niet zo.” Via internet komt Paolo in contact met een Italiaanse student die een jaar eerder bij een gezin in Ohio verbleef. ”Ik heb hen mijn verhaal gemaild en zij boden aan om bij hen te komen wonen. Dus dat heb ik gedaan, want de organisatie heeft nooit moeite gedaan om een veilige situatie te creëren.”

 Misbruik van studenten

Na zijn uitwisseling in Amerika is Paolo in contact gekomen met Danielle Grijalva, oprichter van de organisatie CSFES. Deze vrijwilligersorganisatie komt op voor de rechten van uitwisselingsstudenten in Amerika. Wanneer de organisatie berichten ontvangt van bezorgde ouders en/of studenten, nemen zij contact op met de juiste mensen om de student zo snel mogelijk in veiligheid te brengen.
Paolo is inmiddels één van de 800 vrijwilligers bij de organisatie en ondersteunt studenten in vergelijkbare situaties. Eén van de dingen die CSFES doet is het melden van onveilige situaties bij de State Department (ministerie van buitenlandse zaken) en in sommige gevallen emailen zij ook de president. ”Ingrijpen doen ze niet, want het gaat hier om een miljoenen business en helaas komt geld voor het belang van de student.  Alle Amerikaanse partnerorganisaties zijn geregistreerd als non-profit organisaties, maar ze maken flinke winst. Uit de tax-records van EF Amerika blijkt dat het bedrijf in 2018 ruim 16 miljoen Dollar winst maakte. Uitwisselingsprogramma’s organiseren levert veel geld op en de State Department negeert alle meldingen waarbij buitenlandse scholieren slachtoffer worden van het gastgezin. Het gaat hier vooral om seksueel misbruik van de minderjarigen of verwaarlozing.” aldus een woordvoerder van CSFES.
De ervaring van Paolo, waarbij hij op intieme momenten gefilmd werd, is geen op zichzelf staand incident. Uit een brief van CSFES aan het National Center for Missing and Exploited Children blijkt dat dit soort situaties regelmatig voorkomen.

”I would like to point out that there is no problem about the fact that local coordinators are paid for every student placed, if only foreign exchange students were not be placed by them in filthy homes, in families where there is barely enough food to feed the family, or sent to the doorstep of convicted felons and sexual predators. And this happens on a daily basis.”

Bewijs van dit soort situaties is te vinden in de rechtszaken tegen gastgezinnen, zoals eerder dit jaar in Iowa. Uit rechtsdocumenten blijkt dat de 50-jarige Thomas B. is veroordeeld voor het misbruiken van drie minderjarige studenten met als doel kinderporno te maken. De uitwisselingsstudenten zijn afkomstig uit Italië, Spanje en Zweden, aldus een woordvoerder van CSFES. Thomas B. was werkzaam voor EF in de staat Iowa en verantwoordelijk voor de screening van gastgezinnen in de regio en het plaatsen van uitwisselingsstudenten. EF Nederland laat weten op de hoogte te zijn van dit incident en geeft aan dat de desbetreffende medewerker per direct is ontslagen en aangeklaagd.

CSFES stelt dat het in veel gevallen niet tot een rechtszaak komt omdat organisaties de situatie verdraaien waardoor de student het probleem wordt. ”Veel studenten durven niet voor zichzelf op te komen in schrijnende situaties, omdat ze bang zijn naar huis gestuurd te worden. De Amerikaanse organisaties zijn daadwerkelijk in staat om het visum van een student in te trekken, wat helaas regelmatig gebeurt. Uit angst kiezen veel jongeren er voor hun mond te houden. Ten slotte hebben de ouders duizenden Euro’s betaald voor de droom van hun kind en daar voelen veel jongeren zich schuldig over,” aldus Paolo. Amerikaanse gastmoeder Phyllis herinnert zich nog goed dat de AYUSA vertegenwoordiger vertelde over Chinese studenten die in hun gastgezin het volledige huishouden moesten doen. ”Op het moment dat de vertegenwoordiger de studenten weg wilde halen uit het gezin, weigerden zij te vetrekken omdat dit gezin hun droom om in Amerika naar school te gaan liet uitkomen. Ook de vertegenwoordiger van uitwisselingsorganisatie AIFS vertelde vergelijkbare verhalen.”

De garage van een gastgezin, goedgekeurd door uitwisselingsorganisatie ISE

Gastgezinnen tekort

”Ieder jaar komen er duizenden studenten naar Amerika om bij een gastgezin te wonen. De realiteit is dat er niet genoeg gezinnen zijn die aan alle eisen voldoen en toch blijft de overheid de visums uitgeven. Hierdoor kunnen Amerikanen met de verkeerde motivatie om gastgezin te worden toch een student in huis nemen.” Volgens Danielle Grijalva, oprichter van CSFES, komt dit door een groot tekort aan gastgezinnen en het feit dat de uitwisselingsbedrijven miljoenen dollars winst maken. ”Lokale vertegenwoordigers krijgen een financiële bonus van soms wel $1000 per student die ze in een gastgezin plaatsen. Veel van deze coördinators plaatsen studenten in willekeurige gezinnen om de bonus te ontvangen.’’ Grijalva richtte CSFES op omdat ze tijdens haar werk bij the Center for Cultural Interchange (een uitwisselingsorganisatie) zag dat twee uitwisselingsstudenten seksueel misbruikt werden. De uitwisselingsorganisatie, die de studenten in het gezin geplaatst had, deed niks en hoe meer Danielle voor de studenten op kwam, hoe groter haar problemen werden.  ‘’Ik ontvang wekelijks mails en telefoontjes van studenten en ouders die zich grote zorgen maken om de veiligheid van het kind. In veel gevallen is dat niet meer dan terecht.’’

Chiara

De Italiaanse Chiara koos ervoor om in het schooljaar 2019 – 2020 voor één semester naar Amerika te gaan met de organisatie Yfu Italia-Navigando. .Een lokale vertegenwoordiger van Nacel Open Door (de Amerikaanse partner van Yfu) vond een gezin waar de scholier terecht kon, in de staat Minnesota. ‘’In de informatie van de organisatie stond dat ik in een gezin terecht zou komen met twee kinderen, dus ik ging er vanuit dat we met vijf mensen in het huis zouden wonen. Uiteindelijk bleken er nog drie andere uitwisselingsstudenten (waarvan één uit Brazilië binnen hetzelfde programma als Chiara) én een meisje van acht jaar oud in het huis te wonen. Dus we woonden daar met negen mensen.’’ De gastmoeder van Chiara werkt als lokale vertegenwoordiger voor de organisatie en heeft elk jaar een aantal studenten in huis. ‘’De regels binnen het gezin waren nogal vreemd en van ons (de uitwisselingsstudenten) werd

De brandwond van Chiara, vlak na het ongeluk

verwacht dat we heel veel klusjes deden in huis. Elke dag na schooltijd moesten we op het 8-jarige meisje passen, het huis schoonmaken en op sommige dagen ook nog koken. Daarnaast mochten we pas na 9 uur ’s avonds douchen omdat de ‘echte’ kinderen uit het gezin voorrang kregen. Ik had dus niet het gevoel dat ik echt een onderdeel was van het gezin, maar meer een gratis hulpje in het huishouden. Mijn gastmoeder moest gezinnen werven voor nieuwe studenten en zei ook vaak: neem een uitwisselingsstudent want ze maken gratis je huis schoon én passen op je kinderen.’’ Chiara is ervan overtuigd dat dit precies de reden is waarom het gezin zelf ook studenten in huis nam. Op een van de dagen dat Chiara moest koken voor het gezin, gebeurde er een ongelukje tijdens het koken. ‘’Ik was een pan met frituurolie aan het verplaatsen, toen een van de jonge kinderen tegen mij op sprong, waardoor het hete vet op mijn arm terecht kwam. Mijn arm is ernstig verbrand en ik wilde graag naar een dokter omdat ik ontzettend veel pijn had.’’ De gastmoeder van Chiara was het hier niet mee eens, omdat ze niet wilde dat mensen zouden weten dat dit ongeluk in haar huis had plaatsgevonden. ‘’Ze vertelde mij dat ik maar lange mouwen moest aantrekken en niemand mocht vertellen wat er was gebeurd.’’ Toch koos Chiara ervoor om haar moeder in Italië in te lichten en die besloot medicatie te sturen voor de brandwond. ‘’De wond begon elke dag weer opnieuw te bloeden en ik had er veel last van, dus er moest gewoon wat gebeuren.’’ Echter onderschepte de gastmoeder het pakketje uit Italië en zij weigerde de medicatie te geven. ‘’Ze was boos dat ik het toch verteld had en vond dit een goede straf.’’

”Ze is een goede werknemer, dus ze kan doen wat ze wil”

Uiteindelijk kiest Chiara ervoor om de vertrouwenspersoon op school in te lichten over de situatie en die schrikt nogal. De school doet aangifte tegen het gezin en Chiara neemt contact op met haar Italiaanse organisatie. Die beloven haar de Amerikaanse partner te bellen om te kijken wat ze voor haar kunnen doen. Een duidelijk overzicht van contactpersonen hadden zij niet, want zonder het zelf door te hebben, belden zij de gastmoeder van Chiara, die zelf werkzaam is voor de organisatie. ‘’De dag daarna kwam ik thuis van school en mijn gastmoeder was erg boos nadat de Italiaanse organisatie haar gebeld had.’’ Chiara kwam zelf tot de conclusie, dat zij en de student uit Brazilië die ook in het gezin zat, moesten verhuizen. Dagelijks belde ze met de Amerikaanse organisatie die vrij weinig voor haar deed. ‘’De baas van mijn gastmoeder vertelde dat zij ieder jaar studenten heeft die een klacht indienen omdat ze zo slecht behandeld worden. Maar ze is een goede werknemer, dus ze laten haar maar doen wat ze wil. Op die manier blijft ze gewoon werkzaam voor de organisatie.’’ Gastgezinnen leveren geld op voor organisaties omdat ze op die manier meer studenten kunnen plaatsen. Hierdoor staat het belang van de gastgezinnen vaak boven dat van de student, simpelweg omdat gezinnen in de toekomst nog meer kunnen opleveren.
Uiteindelijk haalt de lokale vertegenwoordiger, een collega van de gastmoeder, Chiara en haar gastbroer uit het gezin en regelt een overplaatsing. ‘’We verbleven een week bij mijn coördinator en dat was de beste week van mijn exchange. We zaten daar met vijf studenten die allemaal een vergelijkbare ervaring hadden met hun eerste gezin en wisten allemaal niet waar we aan toe waren. Ik sliep op de grond omdat er een tekort aan bedden was, maar ik was zo blij dat ik niet meer bij mijn gezin was, dat het mij allemaal niet uitmaakte.’’ De scholieren vinden uiteindelijk allemaal een nieuw gastgezin waar ze de rest van hun uitwisseling mogen blijven. ‘’Mijn tweede gezin voldeed niet aan de Amerikaanse wetgeving voor gastgezinnen. Zo moest ik op de bank slapen omdat er niet genoeg bedden waren en had mijn kamer geen raam. Toch heb ik er niks van gezegd omdat de mensen heel erg vriendelijk waren en ik voor het eerst het idee had onderdeel te zijn van een Amerikaans gezin.’’ Uit Facebook berichten blijkt dat de eerste gastmoeder van Chiara ondanks de aangifte, opnieuw twee studenten ontving en nog steeds werkzaam is voor Nacel Open Door.

 

Screening gastgezinnen

Alle (Nederlandse) uitwisselingsorganisaties beloven op hun website dat de student in een zorgvuldig gescreend gastgezin komt te wonen. Die screening wordt gedaan door de Amerikaanse partner en moet aan een aantal eisen voldoen. Zo moet het gezin een stapel papierwerk invullen, wordt er een backgroundcheck gedaan, moeten de gezinnen referenties aanleveren en vindt er een (gepland) huisbezoek plaats.
De uitwisselingsorganisaties in Nederland kunnen in grote lijnen uitleggen hoe de screening te werk gaat, maar de precieze details kunnen ze niet geven. Woordvoerders van EF en ASF geven aan volledig te vertrouwen op de collega’s in Amerika.
Danielle Grijalva denkt dat de screening niet zo waterdicht is als die zou moeten zijn. ”Wij denken dat de screening veel meer waard zou zijn als er een volledige FBI fingerprint criminal backgroundcheck gedaan wordt, maar veel uitwisselingsorganisaties zijn hier tegen. In de praktijk komt het met enige regelmaat voor dat studenten geplaatst worden bij gezinnen met een criminele achtergrond en gevangenisstraf in het verleden.” Een tweede punt waar Danielle zich zorgen om maakt is het feit dat gastgezinnen een student kunnen kiezen op basis van een foto. ”Op deze manier worden slachtoffers voor de deur van pedofielen afgeleverd. It’s a predator’s playground.”

Volgens de Amerikaanse wetgeving moet het huis waar een student woont aan verschillende eisen voldoen. Zo moet een student een eigen bed krijgen, mag de slaapkamer alleen gedeeld worden met een gastbroertje/zusje van hetzelfde geslacht en mag het leeftijdsverschil maximaal vijf jaar zijn. Daarnaast moet het huis een goede plek bieden waar de student huiswerk kan maken en moet het gezin drie maaltijden per dag verzorgen. De screening wordt gedaan door een lokale vertegenwoordiger van de Amerikaanse organisatie en hij/zij beslist of een gezin wel of niet geschikt is. De Belgische Nirina heeft in de praktijk ervaren dat de screening niet altijd even soepel verloopt. ‘’Ik werd geplaatst bij een welkom gezin en moest uiteindelijk  zelf een nieuw gastgezin zoeken, de organisatie deed helemaal niks. Zes families verder, vond ik eindelijk een gezin waar ik me op mijn gemak voelde. Mijn gastmoeder vertelde mij dat de screening nogal vreemd was. Ze moest contactgegevens delen van mensen in haar omgeving die werden gebeld om te vragen wat voor gezin het is. Haar collega’s en buren zijn wel gebeld, maar het gesprek duurde niet langer dan 30 seconden. ”Ken jij *naam gastmoeder, ja? Is ze aardig? Okay bedankt.” Diepgaande gesprekken hebben er niet plaatsgevonden en ook het huisbezoek werd afgelast. De lokale vertegenwoordiger had het te druk om langs te komen.

”Ze hadden 1 uur nodig voor de background check”

Henry en Verakay Johnson uit South Dakota besluiten een student in huis te nemen als hun vrienden een Italiaanse student, Annachiara hosten. ”Annachiara zat in North Dakota samen met een Nederlandse student (Merel) en die zat voor de tweede keer in een ongeschikt gastgezin. Zij vroegen of wij haar wilden helpen en uiteindelijk zeiden we ja.” Het screeningsproces ging echter niet zoals ze verwacht hadden.

Vertaling: Hoe ging het screening proces?
Verakay: een grap. Het was een telefoontje om 11 uur ’s avonds, daarna belde degene met wie jij was, ik geloof dat het ** was en zij bracht jou samen met een heleboel andere uitwisselingsstudenten naar ons huis. We ontmoetten je en zeiden ja we willen het wel doen. Dit was woensdag, zonder dat ze ons kenden, ze zeiden een backgroundcheck te doen, maar ik kreeg de backgroundcheck binnen een uur terug. We hebben een vragenlijst beantwoord en we kregen de backgroundcheck terug in een uur en ze zeiden dat we je mochten hebben. Ze brachten je niet bij ons thuis, maar bij een benzinestation aan de rand van Watertown. Maar ik zal het nooit weer doen want ik denk niet dat ze begaan waren met de kinderen. Ik denk dat ze ze plaatsten met iedereen die ze in huis wilde nemen, zij krijgen betaald voor iedereen die ze plaatsen en ze verdwijnen. Als ze gefocust waren op de kinderen en dit deden omdat ze kinderen kansen willen geven om in Amerika te zijn en een Amerikaanse ervaring te hebben, dan hadden ze wel gecheckt hoe het met je ging. Ze hadden zich dan zorgen gemaakt. Ik denk dat de mensen die er voor jou hadden moeten zijn, voor jouw veiligheid, er niet waren. Waren wij slechte mensen geweest of iemand die je pijn had willen doen, dan hadden we dat kunnen doen. Ze hebben nooit gecheckt hoe het met je ging. En voor mij als een ouder, dat is eng. 

 

Zij zorgen ervoor dat ik mijn droom kan leven

De Nederlandse Simone vertrok in de zomer van 2018 voor een half jaar naar Massachusetts voor een semester op een Amerikaanse high school. ‘’Vier weken voor vertrek kreeg ik van mijn organisatie, STS Education, te horen dat ik geplaatst was bij een gezin in Maine. Twee weken later kreeg ik het bericht dat ik toch naar Massachusetts zou gaan. Daar zat een gastgezin dat mij zo graag wilde hebben, dat het andere gezin geannuleerd is. Blijkbaar vertelden zij de organisatie dat ze alleen mij wilden hosten en dat ze anders geen student in huis zouden nemen.’’ Simone en haar ouders vinden het nogal een vreemde situatie, maar ze besluit toch te gaan. ‘’Ik dacht: ik laat het allemaal wel op mij afkomen en zie wel hoe het gaat.’’
Eenmaal in Amerika bleek het behoorlijk lastig voor Simone om een band op te bouwen met haar gastgezin. ‘’De zoon van het gezin was net uit huis en de vader sliep doordeweeks in een hotel voor zijn werk, dus eigenlijk was ik constant alleen thuis met de moeder. Die zag mij als een prima tijdverdrijf en wilde het liefst de hele dag samen op de bank films kijken, terwijl ik juist vrienden wilde maken en leven als een Amerikaanse tiener. Ook vond ze het wel handig om extra hulp te hebben in het huishouden, dus ik deed best veel.

SMS berichten die Simone ontving van haar gastmoeder na de wisseling van gastgezin

Blijkbaar was het niet genoeg want ze vond het soms nodig om de hond te vertellen dat ze het zo zwaar had en wenste dat iemand haar zou helpen. Dit sprak ze luid genoeg uit zodat ik het kon horen en een schuldgevoel zou krijgen.’’ Simone woonde al een tijdje bij het gezin toen klasgenoten zich afvroegen bij wie ze nou eigenlijk woonde. Bij het noemen van de familienaam kreeg ze geschokte reacties. ‘’Blijkbaar stond ze bekend als onprettige vrouw en pas toen realiseerde ik me dat het niet aan mij lag.’’ Simone vertelt haar lokale vertegenwoordiger van de uitwisselingsorganisatie waar ze tegenaan loopt en die reageert bevestigend. ‘’Hij zei dat het gezin inderdaad niet heel positief bekendstaat en hij begreep dat het moeilijk kan zijn voor studenten om bij het gezin te wonen. Hij ging eigenlijk meteen akkoord met een verhuizing en uiteindelijk heb ik zelf een nieuw gezin gevonden. Pas op de dag van de verhuizing mocht ik dit aan het gastgezin vertellen. Het voelde heel dubbel, maar op de dag van vertrek begreep ik waarom. Mijn gastmoeder heeft staan schreeuwen en achteraf heeft ze behoorlijk wat nare berichtjes gestuurd en mijn moeder gemaild met de boodschap dat ik een verschrikkelijke student was.’’ Tot op de dag van vandaag snapt Simone nog steeds niet waarom ze bij dit gezin geplaatst is. ‘’Ze stonden bekend als een onprettige familie en zelfs de lokale vertegenwoordiger was hier van op de hoogte. En toch moest ik bij hen wonen.’’

Belang van de student is ondergeschikt

Studenten kiezen met zorg een organisatie uit in het thuisland. In de praktijk heeft deze echter niks te zeggen, wanneer de student in het buitenland zit. Op de websites van Nederlandse organisaties staat wel dat ze samenwerken met een partner, maar wie de partner is, is onvindbaar.
Tijdens de uitwisseling staat juist deze partner financieel garant voor de student en wanneer deze zich niet aan de regels houdt, kunnen zij het visum intrekken. Dit is precies de reden waarom veel studenten niet voor zichzelf op durven te komen. Sommige studenten hebben mazzel met een lokale vertegenwoordiger die zich echt inzet voor de student, maar er zijn er ook veel die zich alleen focussen op het geld. Wanneer de student een probleem heeft en daarmee extra werk veroorzaakt willen ze dit zo snel mogelijk oplossen. De student kan zelf op zoek gaan naar een nieuw gezin of de situatie wordt zo verdraaid dat de student naar huis gestuurd wordt. Het belang van gastgezinnen en medewerkers staan voorop, omdat zij in de toekomst nog geld kunnen opleveren. De duizenden dollars voor de student, die al in Amerika is, zijn al binnen. Volgens Danielle Grijalva is er slechts één oplossing voor het probleem; ”We moeten minder studenten toelaten zolang er niet genoeg geschikte gastgezinnen zijn. Op dit moment lijkt de hele business rondom uitwisselingsstudenten verdacht veel op mensenhandel, maar dan is het legaal.”


Natuurlijk zijn er ook veel positieve ervaringen van uitwisselingsstudenten en zijn er binnen elke (Amerikaanse) organisatie lokale of regionale vertegenwoordigers die het beste voor hebben met de student. Op dit Instagram account lees je tientallen ervaringen van uitwisselingsstudenten in Amerika. 

 

Reacties Nederlandse organisaties

De zes Nederlandse organisaties is om een reactie gevraagd op de conclusie en de beschreven persoonlijke verhalen uit dit onderzoek met betrekking tot de specifieke organisatie.

 

EF
Mike Heijstek, woordvoerder van uitwisselingsorganisatie EF laat in een telefoongesprek weten dat de organisatie voor de screening volledig vertrouwt op de EF collega’s in Amerika. 100% veiligheid voor de student kunnen zij nooit garanderen. ”Dat is natuurlijk overal zo, als ik volgende week een bank ga overvallen, kan ik vandaag opschrijven dat ik nog nooit in aanraking gekomen ben met politie. Dat dit in de toekomst wel gaat gebeuren, valt niet te controleren.”

AFS
AFS bevestigt dat lokale vertegenwoordigers niet betaald worden voor het plaatsen van studenten. Manager Uitgaand Programma Hester Vink, begrijpt dat wanneer dit wel gebeurt, het invloed kan hebben op de screening.
Wat betreft de screening zelf, die laat AFS Nederland over aan de collega’s in Amerika, die de Amerikaanse wetgeving volgen en zich houden aan de eisen van het bedrijf. ”De controles in Amerika zijn streng, vanuit AFS doen we een huisbezoek en moet er een dossier ingevuld worden, vanuit Amerika is ook een criminele backgroundcheck en het aanleveren van referenties een verplicht onderdeel van de screening.”

Into
De CEO van Into Group, John D Fisher heeft schriftelijk laten weten dat een high school year een geweldige kans en ervaring is. Namens de gehele Into group biedt hij zijn excuses aan voor mijn ervaring met de organisatie en laat weten dat de betrokken coördinators niet meer werkzaam zijn voor de organisatie.
Kijkend naar de toekomst laat hij weten dat ze veranderingen hebben doorgevoerd binnen het bedrijf. Into checkt de social media kanalen van gastgezinnen en wanneer dit niet goed voelt, weigeren ze de plaatsing. Fisher hoopt dat de high school branche leert van de gemaakte fouten en in de standaarden in de toekomst gaat verbeteren.

Kijk hier voor de volledige reactie van Into.

STS Education
STS Education country manager Ben Dessens laat per mail weten deels bekend te zijn met het verhaal van Simone. ” Wij hebben nimmer iets van haar noch haar ouders gehoord over fricties in het gezin met de gastmoeder. Sterker nog, alleen positieve berichten over haar uitwisseling. Dus wij hebben geen mogelijkheid gehad een probleem aan de kaak te stellen bij Greenheart (Simone’s plaatsingsorganisatie), waardoor eerder bemiddeld had kunnen worden.”
”Uitwisselingsprogramma’s worden per definitie georganiseerd om jongeren een waardevolle buitenland ervaring te bieden. Dit faciliteren wij op de best mogelijke wijze. Programma’s worden constant verbeterd en scholieren en ouders goed voorbereid (ook over de te nemen stappen indien dingen niet lopen zoals ze willen), zowel hier in Nederland als bij aankomst in de USA.”

Interlanguage weigert om op wat voor manier dan ook een bijdrage te leveren. Jolien van Travel Active laat via de mail weten zich niet te herkennen in de conclusie van het verhaal en wenst hier verder geen reactie op te geven.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *